اردشیرخوره از شکل‌یابی تا زوال با استناد به متون تاریخی

Authors

Abstract:

اردشیرخوره را با طرح مدور و متحدالمرکزش می توان نخستین شهر ساخته‌شده به امر مؤسس سلسلۀ ساسانیان و نمادی از ظهور ایدئولوژی سلطنتی تمرکزگرای ساسانیان محسوب داشت. علیرغم نقش کلیدی این شهر در استقرار حکومت ساسانیان، به‌جز یافته­های معدود باستان‌شناسانه، اطلاعات بسیار اندکی از تحولات تاریخی این شهر در دست است، بویژه آنکه، به اعتبار مندرجات آثار مورخان و جغرافیدانان قرون نخستین اسلامی، این شهر قرن‌ها پس از سقوط ساسانیان نیز به حیات خود ادامه داده است. اینک این پرسش قابلیت طرح می‌یابد که منابع مکتوب کهن چه اطلاعاتی را در خصوص دلایل و فرایند شکل‌یابی، توسعه و زوال این شهر در اختیار قرار می‌دهند؟ به عبارت دیگر، شهر اردشیرخوره در دورۀ ساسانی و در دوران انتقال به دورۀ اسلامی دستخوش چه تغییراتی شده است؟ هدف آن است تا با اتکاء به متون کهن، ماهیت تاریخی و سیر تحول شکل­گیری تا سقوط این شهر و همچنین شاخص­های فضایی و عملکردی آن باز­شناسی گردد. مطالعات تاریخی مشخص می‌سازد که اردشیرخوره شهری با ماهیتی حکومتی، سیاسی، اجتماعی و مذهبی در دوران ساسانی بوده و با ورود اسلام دستخوش تغییراتی ساختاری و اجتماعی شده و در ادامۀ روند حیاتش به سبب برخی عواملی سیاسی، اقتصادی در قرن 10 و 11 هجری متروک شده­ است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اردشیرخوره از شکل یابی تا زوال با استناد به متون تاریخی

اردشیرخوره را با طرح مدور و متحدالمرکزش می توان نخستین شهر ساخته شده به امر مؤسس سلسلۀ ساسانیان و نمادی از ظهور ایدئولوژی سلطنتی تمرکزگرای ساسانیان محسوب داشت. علیرغم نقش کلیدی این شهر در استقرار حکومت ساسانیان، به جز یافته­های معدود باستان شناسانه، اطلاعات بسیار اندکی از تحولات تاریخی این شهر در دست است، بویژه آنکه، به اعتبار مندرجات آثار مورخان و جغرافیدانان قرون نخستین اسلامی، این شهر قرن ها...

full text

استناد به گزارش (نقل) و اصل مسئلگی (با تأکید بر متون تاریخی دینی)

استدلال (استناد) به گزارش­های تاریخی، مهم‌ترین رکن روشی در الهیات تاریخی است که فضای اصلی این مقاله، ناظر به آن شکل گرفته است. واقعیت آن است که مقولۀ استدلال و استناد در الهیات تاریخی، نیازمند روش است، اما آنچه که به‌طور معمول مشاهده می‌شود آن است که این استدلال‌ها معمولاً بدون هیچ تبیینی رها می‌شوند. دلالت یک گزارش و نقل، می‌‌تواند در نوع انعکاسی که گزارش در فضای پیرامون خود پیدا می­کند، نیز رص...

full text

بازیابی شهرهای باستانی با استناد به متون تاریخی: نمونة موردی دارابگرد

دارابگرد که به نوعی می¬توان آن را نخستین پایتخت شاهنشاهی ساسانیان دانست، احتمالاً اولین تجربة ساخت شهر با پلان مدور در جنوب ایران نیز به شمار می¬آید. نمونه¬ای که بعدها در ساخت شهر اردشیرخوره مورد تقلید واقع شده است. مطابق نوشته¬های جغرافی¬نویسان و مورخان، شالودة شهر به روزگار شاهنشاهی داریوش اول هخامنشی نهاده شده است. منابع تاریخی گواه بر¬آنند که دارابگرد در عصر ساسانیان شهری بود با وسعت تقریبی ...

full text

زوال ولایت مهرجان‌قذق بر اساس متون تاریخی و داده‌های باستان‌شناسی

بررسی متون تاریخی و داده­های باستان­شناسی حاکی از آن است که ولایت مهرجان­قذق یکی از مناطق مهم ایران بوده که در محدودۀ شهرستان دره­شهر، به‌ویژه درۀ سیمره، شکل گرفته و تاریخ حیات آن به دورۀ اشکانی بر‌می‌گردد. داده‌های باستان‌شناسی در تأیید متون تاریخی، هم توالی استقرار از دورۀ اشکانی تا قرن 4 هجری در درۀ سیمره را نشان می­دهد و هم بیانگر آن هستند که این منطقه طی قرون 3 و 4 هجری بیش از سایر دوره­ها...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 2

pages  65- 83

publication date 2014-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023